Śledź nas na:



Czy Juliusz Słowacki wielkim poetą był?

W ogólnym zestawieniu cech Polaków poeta ukazuje błędy ideologii powstańczej oraz braki konkretnego programu politycznego, niedostrzegane potrzeby uczynienia powstania ruchem ogólnonarodowym, naiwność polityczną spiskowców, którzy wierzyli, że samo zabicie cara przyniesie Polsce niepodległość i wreszcie słabą odporność psychiczną, której wyrazem jest zwyciężony przez własny strach i Imaginację Kordian.

Podobny obraz Polaków i ich biernej postawy wobec zaborców Słowacki ukazuje w “Grobie Agamemnona”. Poeta pragnie uświadomić dla narodu zarówno przyczyny klęski powstania listopadowego, jak i utraty niepodległości. Poeta zestawia równolegle ze sobą dwa walczace o wolność państwa: Grecję i Polskę. Stwierdza, iż żaden Polak nie ma prawa zatrzymać się pod Termopilami, gdzie Grecy, pod wodzą Leonidasa bohatersko walczyli z Persami. I chociaz wszyscy zginęli, ich czyn na zawsze pozostał symbolem patriotyzmu i poświęcenia dla ojczyzny. Niestety Polacy nie wykazali się taka odwagą i gotowością poświęcenia życia dla ojczyzny i powinni się wstydzić swej bierności wobec wroga. Poeta mówi, iż jedynym miejscem w Grecji godnym polaka jest ............. , gdzie Grecy ponieśli klęskę i utracili niepodległość. Tak surowo oceniając postawę Polaków Słowacki stwierdza, że to wszystko wina szlachty, która nie pozwoliła dojść do głosu mniejszościom ludowym, to znaczy więziła “duszę anielską narodu”. Słowacki wytyka też polskiej szlachcie skłonność do wystawnego, pełnego przepychu życia i do naśladowania obcych wzorców:

“Polsko! Lecz ciebie błyskotkami łudzą;
Pawiem narodów byłaś i papugą,
A teraz jesteś służebnicą cudzą.”

W wierszu została zawarta również wizja naszej, wolnej Polski – narodu zjednoczonego, spójnego wewnętrznie i tak potężnego, że “ludy przelęknie”. Momentem przełomowym w tym utworze, który bardzo mnie zaskoczył, a jednocześnie, przez który to moment Słowacki stał się dla mnie wielkim poetą, był fragment, w którym identyfikując się z narodem wyznaje ze wstydem, ze sam nie wziął udziału w powstaniu i jest mu z tego powodu przykro: “Mówię – bom smutny i sam pełen winy”. Słowacki udowodnił tutaj, że nie boi się prawdy, nawet jeśli jest ona bolesna zarówno dla niego, jak i dla całego narodu. Myślę, ze niewielu poetów ma odwagę przyznać się do popełnionych błędów, szczerze za nie załując. Słowacki pokazał, że jest człowiekiem godnym, mającym swój honor i nie bojącym się gorzkiej prawdy, za co należy mu się podziw i uznanie.

Drugą cechą wywyższającą Słowackiego ponad innymi wielkimi poetami jest z pewnością jego własna koncepcja poezji. Uwidocznione jest to przede wszystkim w “Beniowskim”. Słowacki stwierdza w nim, że poezja powinna służyć narodowi, wyrażać jego marzenia, dążenia i radości. Poeta natomiast powinien dążyć do doskonałości, do oddania wiernie swych uczuć i myśli:

“Chodzi mi o to, aby język giętki
Powiedział wszystko, co pomyśli głowa”.

Kolejno stwierdza, iż poeta powinien kontynuować najlepsze osiągnięcia poezji narodowej. Jednak z żalem wyznaje, ze bardzo go boli obojętność rodaków w stosunku do jego utworów:

“Ja co mam także kraj, łąk pełen kwietnych,
Ojczyznę, która krwią i mlekiem płynna,
A która także mnie kochać powinna”.



Zobacz także